- Nguyễn Đình Chiểu là một nhàthơ Nam Bộ yêu nước sống ở thế kỉ thứ XIX, trong thời kì loạn lạc, xã hội rốiren.
Bạn đang xem: Phân tích lục vân tiên
- “Lục Vân Tiên” là một truyệnthơ Nôm điển hình chứa đựng nhiều giá trị hiện thực và nhân đạo sâu sắc.
- Đoạn trích Lục Vân Tiên cứu KiềuNguyệt Nga nằm ở phần đầu của truyện, miêu tả cảnh Lục Vân Tiên lần đầu gặp KiềuNguyệt Nga.
- Nhân vật Lục Vân Tiên được khắchoạ thành mẫu người anh hùng lý tưởng tuyệt đẹp: giàu lòng thương người, dũng cảmvà nghĩa hiệp.
(Nguyễn Đình Chiểu được biết đến như một nhà văn và cũng là nhà thơtiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Thơ văn của ông không có sự trau chuốt, cầukì về câu từ mà lại rất mộc mạc, dân dã gắn liền với đời sống của người dân NamBộ. “Lục Vân Tiên” của cụ Đồ Chiều đã quen thuộc như những bài đồng dao dângian. Đoạn trích "Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga" là một trong nhữngđoạn thơ hay nhất của tác phẩm. Tiêu biểu cho bút pháp tự sự của Nguyễn ĐìnhChiểu. Nhân vật Lục Vân Tiên được khắc họa thành mẫu người anh hùng lí tưởngtuyệt đẹp: giàu lòng thương người, dũng cảm và vị nghĩa cao cả.)
II. Thân bài
1. Khái quát (tóm tắt đoạn trích)
- Cũng như bao đấng nam nhi khác,Lục Vân Tiên cũng ôm khát vọng công danh, đem tài trí giúp ích cho đời.
- Trên đường lên kinh, chàng bắtgặp cảnh người dân lao đao khốn đốn, hốt hoảng bỏ chạy vào rừng sâu vì bọn cướpngang tàn, bạo ngược, chàng vô cùng tức giận, quyết ra tay giúp dân trừ bạo, diệtlũ tham tàn.
(Hình tượng Lục Vân Tiên được xây dựng theo mô típ quen thuộc của truyệndân gian, trượng nghĩa, anh tài, ra tay cứu giúp người bị nạn. Đây là nhân vậtlí tưởng của văn học trung đại, thể hiện những khao khát mơ ước của nhân dânta. Chàng mang lí tưởng lớn, lập thân lập danh giúp đời. Trên đường về lai kinhứng thí, vô tình gặp cảnh Kiều Nguyệt Nga bị cướp chàng đã ra tay trượng nghĩacứu giúp người bị nạn.)
2. Phân tích
a. Lục Vân Tiên là chàng trai dũng cảm, nghĩa hiệp. Vẻ đẹp đó thểhiện qua hành động đánh cướp cứu người:
- Căm giận lũ bất lương, Lục VânTiên sôi sục lên án hành động dã man của chúng. Chàng đã đứng về phía nhân dân,quyết bảo vệ dân.
+ Lục Vân Tiên một mình dùng taykhông đánh lại bọn cướp đông người gươm giáo đầy đủ, thanh thế lẫy lừng.
+ “Vân Tiên ghé lại bên đàng /Bẻ cây làm gậy, nhằm làng xông vô”: Hành động khẩn trương, gan dạ, khôngtính toán hay do dự lao tới cứu người.
+ Các động từ như “ghé”, “bẻ”,“nhằm”, “xông” được sử dụng liên tiếp trong hai câu thơ đã góp phần diễn tả cáidứt khoát của động tác, cái khẩn trương, gấp gáp của tình thế.
+ Hai câu thơ “Kêu rằng: bớ đảng hung đồ/ Chớ quen làmthói hồ đồ hại dân.”: Cách đánh cướp công khai như các anh hùng hảo hán,cho thấy bản tính quân tử của Lục Vân Tiên. Trước khi ra tay, chàng tuyên bố lído sự ra tay của chàng là vì chính nghĩa, việc ra tay cũng minh bạch, không phảiđánh lén.
+ Trận đánh gay cấn, “bốn phía bủa vây bịt bùng” vô cùng nguyhiểm, nhưng càng cho thấy tài năng của Lục Vân Tiên: “tả đột hữu xông/ Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương Dang”.
- “Tả đột hữu xông”: Chủ động tung hoành lâm trận. Cho dù bọn cướp cóhung dữ và ngang tàn nhưng Lục Vân Tiên vẫn đánh bằng võ nghệ của mình.
- Hình ảnh so sánh Lục Vân Tiên vớinhân vật anh hùng Triệu Tử, tả đột hữu xung, câu thơ với giọng điệu nhanh, dứtkhoát, tất cả thể hiện sức mạnh của nhân vật.
=> Lục Vân Tiên rất dũng cảm,mạnh mẽ và anh hùng, mang cái đức và vẻ đẹp của một đức tướng tài ba.
+ Kết quả của trận đánh: kẻ cướpthua tan tác, bỏ cả gươm giáo, thủ lĩnh Phong Lai bị Vân Tiên tiêu diệt.
⇒ Lời thơ như tiếng reo hò trước sựthắng lợi của công lí. Hình ảnh Lục Vân Tiên qua trận đánh trở thành hình ảnh mộtngười anh hùng thượng võ, bênh vực kẻ yếu, trừ gian diệt ác cho nhân dân
b. Lục Vân Tiên là người chính trực, hào hiệp, khuôn phép, mẫu mực,không màng danh lợi
- Cách cư xử đối với Kiều NguyệtNga:
+ “Ta đã trừ dòng lâu la”, “Tiểuthư con gái nhà ai”, “Tên họ là chi”:Ân cần hỏi han, an ủi, chăm sóc chu đáo cho hai cô gái bị nạn.
- Ngôn ngữ, nói năng của Vân Tiênhết mực từ tốn, giản dị, giọng điệu ân cần, nồng hậu. Những lời động viên, an ủi,hỏi han ấy nói với chúng ta về tấm lòng chàng từ tâm, nhân hậu.
+ “Khoan khoan ngồi đó chớ ra”:Ứng xử tế nhị cho thấy chàng có lối sống khuôn phép, mẫu mực.
+ Từ chối lạy tạ và lời mời củaNguyệt Nga về nhà nàng để cho nàng đền đáp.
- Nhưng Vân Tiên "nghe nói liền cười". Một nụ cười rấttươi, biểu lộ một tàm hồn cao cả: vô tư, hào hiệp, khảng khái. Chàng xem việcđánh cướp của mình là một hành động nhân nghĩa.
- Cách từ chối hết sức tôn trọngvà tỏ rõ khí phách của một vị anh hùng.
+ “Làm ơn há dễ cho người trả ơn”; “Nhớ câu kiến nghĩa bất vi/ Làm người thế ấy cũng phi anh hùng”:Chàng trước sau kiên định với quan niệm người anh hùng thấy việc nghĩa thìkhông thể không làm, giúp đỡ người gặp nạn là điều phải làm, không mong trả ơn.
=> Lục Vân Tiên là hình mẫu lýtưởng mà tác gửi gắm niềm tin và ước mong về một xã hội công bằng.
3. Đáng giá
- Bằng giọng thơ phóng khoáng vàngôn từ bình dị, đoạn trích đã hoàn thiện một cách xuất sắc hình ảnh chàng LụcVân Tiên anh hùng, nghĩa hiệp.
(Hình ảnh Vân Tiên đánh cướp được khắc họa thần tình. Cử chỉ, hành động,ngôn ngữ và cách ứng xử của chàng rất đẹp, mang phong thái người anh hùng, ngườitráng sĩ ngày xưa. Tuy nhiên hình tượng này rất chân thật vì lòng thương người,ý chí quả cảm, tinh thần vị nghĩa của Vân Tiên đậm đà màu sắc đạo lí nhân dânta.)
III. Kết bài
- Lục Vân Tiên đúng là nhân vậtlí tưởng mà Nguyễn Đình Chiểu muốn gửi gắm ước mơ, khát vọng cứu nước giúp đờicủa mình.
Xem thêm: May Mắn Hay Chết Chóc? Số 7 Có Ý Nghĩa Số 7 Đem Lại May Mắn Hay Chết Chóc?
- Đọc thơ ông càng thêm trân trọngvẻ đẹp tâm hồn của nhà nho yêu nước, yêu đạo lý mà người dân Nam Bộ vẫn trìu mếngọi là Đồ Chiểu.
(Nếu phải chọn người anh hùng tiêu biểu nhất cho người dân Nam Bộ, tôitin chắc không ai khác chính là Lục Vân Tiên – một nho sinh chính trực, một ngườidũng cảm, trọng nghĩa khinh tài. Điều quan trọng là Vân Tiên mang trong mình bảnchất hào hiệp, nghĩa khí mà phóng khoáng, chân chất của người dân Nam Bộ. Từnghành động, từng lời nói của chàng đều thấm đượm hơi thở của vùng lục tỉnh NamKì. Tôi càng hiểu vì sao cụ Đồ Chiểu lại được nhân dân yêu mến đến vậy. Cụ đúnglà “ngôi sao sáng” của nền văn học nước nhà.)